Wolfgang KornBirgit Jansen
Lauf um dein Leben. Die Weltreise der Sneakers
[Τρέξε να σωθείς. Ο γύρος του κόσμου μ’ ένα ζευγάρι sneakers]

Όποιος ανοίξει το τελευταίο βιβλίο του Βόλφγκανγκ Κορν θα βρει τρία ολόκληρα έργα σε ένα, μέσα στις περίπου διακόσιες σελίδες του: πρώτον, την ιστορία ενός ρεπορτάζ που αποτελεί καρπό μεγάλης έρευνας για μια τοπική εφημερίδα, στην οποία παρουσιάζεται παραστατικά η δουλειά της έντυπης και διαδικτυακής δημοσιογραφίας. Έπειτα, την ιστορία ενός συγκεκριμένου τύπου προϊόντος, των παπουτσιών τρεξίματος για δρομείς μεγάλων αποστάσεων, που έχει εξελιχθεί σε καλτ καθημερινό αξεσουάρ. Και, στον πυρήνα του βιβλίου, την ακριβή περιγραφή των συνθηκών παραγωγής τέτοιων παπουτσιών, τα οποία εδώ πωλούνται ακριβά στο εμπόριο, αλλά κατασκευάζονται σε χώρες φθηνών εργατικών χεριών. Αυτά τα τρία νήματα περιπλέκονται μεταξύ τους – όποιος θυμάται το βιβλίο του Κορν για τη διαδρομή ενός fleece γιλέκου από την Ασία μέχρι το τμήμα προσφορών μιας αλυσίδας καταστημάτων (Πώς ένα κόκκινο γιλέκο έκανε το γύρο του κόσμου. Μετάφραση: Πελαγία Τσινάρη. Κέδρος, 2009), το οποίο είχε λάβει εξαιρετικές κριτικές, θα παρατηρήσει στο νέο του βιβλίο το παράλληλο περιεχόμενο, μα και το διαφοροποιημένο αφηγηματικό ύφος.
 
Το βιβλίο Τρέξε να σωθείς ποντάρει στον πολλαπλό εμπλουτισμό της παρουσίασης του θέματος με την εξιστόρηση ανθρώπινων τυχών. Η ιστορία του ρεπορτάζ είναι ταυτόχρονα και η ιστορία της αφοσιωμένης μα και αποστασιοποιημένης ενασχόλησης ενός παλαιότερου δημοσιογράφου με το θέμα του. Η ιστορία των sneakers μετατρέπεται σε μελέτη που αφορά μεμονωμένες επιχειρήσεις, μηχανισμούς αγοράς και μάρκετινγκ, μα και σε αποδόμηση διαδεδομένων μύθων. Τα ταξίδια έρευνας στην πόλη Γουενζού, στο κέντρο της κινεζικής βιομηχανίας υποδημάτων, ή στην Αιθιοπία, όπου κινεζικές εταιρείες έχουν τις μονάδες παραγωγής τους από τότε που το εργατικό δυναμικό στη «Μέση Αυτοκρατορία» έγινε πολύ ακριβό, οδηγούν σε εργοστάσια τα οποία έχουν σε όλο τον κόσμο την ίδια όψη. Στην Αιθιοπία, όπου μεγάλωσαν οι περισσότεροι από τους καλύτερους μαραθωνοδρόμους όλου του κόσμου, η έρευνα οδηγεί, επιπλέον, τον αφηγητή και σε πρωτόγονα κέντρα προπόνησης, στα οποία στρατολογούνται τα φιντάνια της νέας γενιάς δρομέων, για να καταλήξουν έπειτα στην Ευρώπη και, σαν σκλάβοι, να αποτελέσουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις ομάδες τους.
 
Οι ανταποκρίσεις από τα διάφορα ταξίδια, οι δυσκολίες της έρευνας και, τέλος, τα άρθρα που προκύπτουν για την εφημερίδα και την ιστοσελίδα της συγχωνεύονται μεταξύ τους με επιδέξιο τρόπο· το ιδιαίτερο προσόν του βιβλίου, όμως, έγκειται στην εξέταση των πραγματικών στοιχείων καθώς και του υπόβαθρου των διεθνών αλυσίδων παραγωγής και των εμπορικών δικτύων.  Παρουσιάζοντας ο ίδιος τη δική του δημοσιογραφική καθημερινότητα, ο Βόλφγκανγκ Κορν αναλαμβάνει ταυτόχρονα και τον ρόλο της υπεράσπισης τόσο της αναγκαιότητας όσο και του ήθους αυτού του επαγγέλματος και δημιουργεί κατά αυτό τον τρόπο ένα ενδιαφέρον πλαίσιο καθώς και μια πιο προσωπική προσέγγιση του θέματός του. Ο χαρακτήρας έκκλησης σε δράση, τον οποίο έχει εξαρχής το βιβλίο, κάνει προς το τέλος άλλη μια φορά έντονη την εμφάνισή του: Εδώ αφενός προτείνεται το ουτοπικό σχέδιο μιας απεργίας όλων των παγκόσμιων πρωταθλητών δρομέων, η οποία θα στρέφεται εναντίον του οικονομικού-αθλητικού συμπλέγματος που περιγράφηκε στην ιστορία, και αφετέρου καταρτίζεται λεπτομερώς το πρόγραμμα ενός έργου δίκαιης παραγωγής υποδημάτων υψηλής ποιότητας σε μια αφρικανική μικρή επιχείρηση. Αυτό το κατηγορηματικό ηθικό μήνυμα είναι σίγουρα χρήσιμο, λαμβάνοντας υπόψη και το εφηβικό κοινό, στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο, αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση απαραίτητο, καθώς τα πραγματικά στοιχεία που προηγήθηκαν μιλούν από μόνα τους, και μάλιστα με το παραπάνω.

Μετάφραση: Μαριάννα Χάλαρη