Annika Scheffel Alle Farben von Licht
[Wszystkie kolory światła]

– Uważaj – woła. – Stój, proszę!
Ale Mavis go nie słyszy, idzie dalej. Trzask. Spada. Rio widzi, jak spada, ale nie potrafi tego powstrzymać. Nigdy nie uda mu się jej złapać. Jego siostra bliźniaczka jest ze szkła i rozpada się na niezliczoną ilość drobnych odłamków.

Mavis, bliźniaczka Rio, ginie w dniu ich wspólnych urodzin, spadając przez zawalający się dach opuszczonej fabryki. Jej brat Rio wciąż za nią tęskni, tak samo jak rodzice, a jednak każdy z nich pozostaje w swojej żałobie samotne. Rio postanowił, że nie będzie dla nikogo ciężarem, „w końcu życie toczy się dalej”. Przyjaciele i przyjaciółki chcą mu pomóc, odciągnąć jego myśli, ale bez względu na to, jak bardzo Rio próbuje odsunąć od siebie swój smutek, po prostu mu się to nie udaje. Dręczą go lęki i wyrzuty sumienia, prawie przestał jeść, nie sypia ze strachu przed koszmarami i zmoczeniem łóżka, wywołującym w nim bezgraniczny wstyd.

Kiedy Rio znajduje w pokoju Mavis aparat z niewywołanym filmem, postanawia odwiedzić miejsca i ludzi uwiecznionych na jej fotografiach. Poszukiwania prowadzą go do niezwykłych ludzi i miejsc – do domu strachów w piwnicy centrum handlowego, do studia tatuażu i na mieszkalną barkę. Chłopiec odkrywa nieznane mu oblicze Mavis. Ta podróż do przeszłości jest wyczerpująca, ale i piękna. Bo w poszukiwaniach towarzyszy mu Dracula – szczupły chłopak z oficyny, którego Rio zaszufladkował jako świra. Ale po tym, jak nieco wbrew sobie zabiera go ze sobą, Rio przekonuje się, jakim fajnym kolegą jest Franz, bo tak właściwie brzmi imię jego sąsiada. Jest empatyczny, potrafi słuchać i zachować milczenie w odpowiednich momentach. Najpierw zostają przyjaciółmi, a potem zakochują się w sobie. W życiu Rio wreszcie pojawia się jakiś blask.

Aż do chwili, gdy odkrywa, że Franz nie tylko znał Mavis, ale to on pokazał jej tę zrujnowaną fabrykę. Rio jest wstrząśnięty. Co zataił przed nim Franz? Czy chłopak ponosi winę za śmierć Mavis? Czego tak naprawdę od niego chce? Rio czuje się oszukany, zdradzony i wykorzystany.

Wkrótce później Rio traci przytomność ze skrajnego wyczerpania. Po kilku dniach w śpiączce – otoczony troską rodziców, przyjaciół, psychologa i sąsiadów – podejmuje walkę o powrót do życia. W końcu wszyscy zajmują się Rio tak, jak tego potrzebuje.

A Franz? Flip, przyjaciel Rio jeszcze z czasów przedszkolnych, wie, jak bardzo Rio mimo wszystko tęskni za Franzem, więc doprowadza do spotkania, podczas którego będą mogli sobie wszystko wyjaśnić. Okazuje się, że to nie chłopak pokazał Mavis starą fabrykę, ona znała ją już wcześniej, bo często kręcił się tam pewien kot. Najprawdopodobniej spadła z dachu, próbując zrobić zwierzakowi zdjęcie.

„Wszystkie kolory światła” to poruszająca powieść o żałobie i stracie, o samotności, wspieraniu, zakochaniu i pocieszeniu. To książka o dojrzewaniu, historia pewnej miłości, niezwykle autentyczna powieść wspomnieniowa, powieść o żałobie. Osadzona w Berlinie historia opowiada również en passant o życiu w metropolii, o jej barwnych mieszkańcach w niepowtarzalnej atmosferze lata w wielkim mieście, która wnosi do powieści lekkość mimo trudnej tematyki.

Fabuła toczy się niespiesznie,odzwierciedlając proces żałoby Rio i jego mozolne wychodzenie z ciemnej, głębokiej otchłani. Przeplatanie wątków żałoby i pierwszej miłości nie przytłacza, wręcz przeciwnie – tworzy świetnie skonstruowaną dramaturgię i nadaje powieści dodatkowej głębi emocjonalnej.

Książka Anniki Scheffel przywodzi na myśl powieści amerykańskiego pisarza Johna Greena, jednak tam, gdzie John Green popada momentami w patos i kicz, Annika Scheffel pozostaje autentyczna. Znajduje bardzo współczesny, intensywny, pełen empatii, a jednocześnie lekki język, by opowiedzieć o smutku, lękach, poczuciu winy, wstydzie, zakochaniu, fizycznej bliskości i przyjaźni. Podchodzi do swoich bohaterów z wyjątkową uważnością; w swojej narracji personalnej pozostaje w pobliżu Rio, jego gonitwy myśli, wyimaginowanych rozmów z Mavis, smutku, trosk, pragnień, rozdarcia, wątpliwości i wyrzutów sumienia. Nie raz czytelnik ma ochotę przytulić Rio i go pocieszyć.

Również Franz i pozostałe osoby z grona przyjaciół Rio to postacie wielowymiarowe i autentyczne, Annika Scheffel z dużą wprawą operuje różnymi tonami i głosami, kreśli bohaterów, zachowując ich indywidualność. Dialogi, w tym pogawędki na czatach, również są autentyczne i żywe, nie doszuka się w nich pozerstwa czy sztuczności.

„Wszystkie kolory światła” to pierwsza powieść Anniki Scheffel dla młodzieży. Dotychczas pisała powieści oraz sztuki teatralne dla dzieci i dorosłych (wydane m.in. przez Suhrkamp). W swojej serii książek dla dzieci „Solupp” (Thienemann-Esslinger) łączy klimat Bullerbyn z przygodami i szczyptą surrealistycznej tajemniczości.

Powieść „Wszystkie kolory światła” powstała dzięki wsparciu Niemieckiego Funduszu Literatury i została bardzo dobrze przyjęta przez niemieckich krytyków literatury.

Przekład: Katarzyna Łakomik